Jeśli zauważasz u siebie takie problemy jak:

• Chroniczne zmęczenie
• Nadmierne wypadanie włosów
• Słabe, łamliwe paznokcie
• Osłabienie
• Problemy z pamięcią i koncentracją
• Osłabienie układu odpornościowego

To zdecydowanie warto sprawdzić poziom ferrytyny. Jest to nic innego jak białko, którego zadaniem jest wiązanie żelaza. Możesz skojarzyć to jako „magazyn” dla żelaza w Twoim organizmie. Jeśli organizm potrzebuje żelaza – jest ono min. uwalniane z ferrytyny. Badanie jej poziomu pozwala więc ocenić zapasy tego pierwiastka. Ferrytyna jest również białkiem ostrej fazy – oznacza to, że jej poziom wzrasta w momencie, kiedy toczy się w organizmie stan zapalny.

Rola żelaza jest ogromna – jest niezbędne dla procesów krwiotwórczych, produkcji neuroprzekaźników, czyli związków wpływających na nasz nastrój i samopoczucie, enzymów, pracy tarczycy, stanu włosów czy paznokci. Często podczas diagnostyki np. przewlekłego zmęczenia lub wypadania włosów wykonujemy morfologię, aby wykluczyć potencjalny problem z anemią – wyniki wychodzą w porządku, gospodarka czerwonokrwinkowa wygląda jeszcze całkiem nieźle. Niestety, mimo dobrych wyników morfologii może już występować problem z żelazem ze względu na jego niską dostępność. I tutaj po oznaczeniu poziomu ferrytyny okazuje się, że jest ona bardzo niska. Stan ten utrzymywany przez dłuższy okres czasu doprowadzi do anemii, jednak już na tym poziomie może dawać objawy takie jak zmęczenie, wolniejsza regeneracja, nasilenie wypadania włosów.

Jaki poziom ferrytyny będzie optymalny? Wartości referencyjne zazwyczaj wynoszą 10-200 ug/l. Funkcjonalnie zależy nam na wynikach min. 50-60 ug/l.

Jakie mogą być potencjalne przyczyny niskiego poziomu ferrytyny?

• Brak odpowiedniej podaży żelaza z dietą
• Problemy z niskim kwasem solnym w żołądku
• Zakażenie Helicobacter pylori
• Problemy z wchłanianiem żelaza
• Zaburzenia mikrobioty jelit
• Celiakia
• Pasożyty
• Źle skomponowane diety roślinne
• Nadmierna utrata krwi
• Stosowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP – np. omeprazol)
• Choroby zapalne jelit

Aby podnieść poziom ferrytyny do diety warto włączyć takie produkty jak:

• wątróbka
• czerwone mięso
• jaja
• orzechy
• tłuste ryby
• rośliny strączkowe
• zielone liściaste warzywa
• buraki, szpinak

Jeśli poziom ferrytyny dalej pozostaje niski, mimo podjętych interwencji żywieniowych, warto sprawdzić potencjalne problemy z niedokwasotą żołądka, celiakią czy pasożytami.

Istnieją również produkty, które osłabiają wchłanianie żelaza. Zdecydowanie w procesie odbudowy poziomu ferrytyny warto ograniczyć ilość spożywanej kawy i herbaty, szczególnie do posiłków. Z drugiej strony np. witamina C pomaga wchłaniać żelazo – warto więc do posiłków dodać produkty bogate w tę witaminę np. paprykę czy pietruszkę.

W suplementacji warto przemyśleć laktoferynę – pomaga wchłaniać żelazo. Zdecydowanie nie przyjmuj z posiłkiem bogatym w żelazo suplementów z wapniem (oraz nie spożywaj produktów bogatych w wapń np. mleka) ze względu na pogorszenie wchłaniania.

Warto dodać, że suplementacja żelazem, szczególnie wysokimi dawkami może powodować problemy z przewodem pokarmowym – zaparcia i bóle brzucha.